سلول گیاهی 1
سلول کوچکترین واحد حیاتی پیکره‌ی موجودات زنده است. اکثر سلولها را نمی‌توان بدون میکروسکوپ مشاهده کرد. اگر شما می‌خواهید سلولها را در موجودات مشاهده کنید، به یک میکروسکوپ نیاز دارید. همه‌ی موجودات از سلولها تشکیل شده‌اند. برخی از موجودات تک سلولی‌اند، بدین معنی که جاندار تنها از یک سلول تشکیل شده است (مثل باکتری‌ها). گیاهان و حیوانات چند سلولی‌اند که در واقع از تعداد زیادی سلول شکل گرفته‌اند. برخی از سلول‌های گیاهان فتوسنتز انجام می‌دهند و غذای گیاه را تامین می‌کنند. درحالی که سلول‌های بدن انسان مواد مغذی را از طریق غذا خوردن تامین می‌کنند.
اگرچه سلولها اندازه، شکل و فعالیت‌های متفاوتی دارند، همه‌ی آن‌ها سه ساختار مشترک دارند: هسته، غشای پلاسمایی و سیتوپلاسم. این سه بخش، حیات را برای سلولها فراهم می‌کند.
هسته: هسته، مواد ژنتیکی موجود زنده را در بر می‌گیرد. این مواد ژنتیکی شامل د اکسی ریبونوکلئیک اسید (DNA) است. هر گونه از گیاهان DNA منحصربه فردی دارند که این ویژگی به دانشمندان کمک می‌کند تا گونه‌ها یا رده‌های موجود در طبیعت را شناسایی کنند. وظیفه‌ی هسته، کنترل تولید پروتئین‌ها، حفظ اطلاعات ژنتیکی و انتقال بدون تغییر آن‌ها به سلول‌های ایجاد شده از تقسیم سلولی است.
غشای پلاسمایی: تمامی سلولها توسط یک غشای خارجی به نام غشای پلاسمایی از محیط اطراف جدا می‌شوند. سیتوپلاسم، اندامک‌ها و هسته‌ی سلول در درون این غشا محصور شده‌اند. از وظایف غشای پلاسمایی، کنترل عبور و مرور مواد مانند آب و مولکول‌های مختلف دیگر است.
سیتوپلاسم: این بخش از سلول دربرگیرنده‌ی اندامک‌های سلول است که بین هسته تا غشای پلاسمایی قرار گرفته است. وظیفه‌ی سیتوپلاسم، حفظ یکپارچگی، پایداری سلول و اندامک‌ها (که دارای عملکردهای ضروری هستند) است.
دیواره‌ی سلولی: ویژگی همه‌ی سلول‌های گیاهی، وجود دیواره‌ی سلولی است که آن‌ها را از سلول‌های جانوری متفاوت می‌کند. مهم‌ترین جزء دیواره‌ی سلولی سلولز است که نقش بسزایی در ساختار سلولها برعهده دارد. دیواره‌ی سلولی در تعیین اندازه و شکل سلول دخالت دارد و مانع از افزایش زیاد حجم پروتوپلاست (سلول گیاهی بدون دیواره) می‌شود. از سوی دیگر، دیواره‌ی سلولی در نقل و انتقال و ترشح مواد در گیاهان نقش دارند. دیواره‌ی سلولی نقش دفاعی مهمی در برابر ورود باکتری‌ها و قارچ‌ها به گیاه دارند.
میتوکندری: میتوکندری سلول گیاهی همانند کلروپلاست دارای دو غشا است. وظیفه‌ی میتوکندری، آزاد کردن انرژی از مولکول‌های آلی مانند گلوکز است. در واقع میتوکندری جایگاه فرایند تنفس و منبع اصلی انرژی در تمام سلول‌های یوکاریوتی است. علاوه بر این، از وظایف میتوکندری سنتز اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و اسیدهای چرب است.
شبکه‌ی آندوپلاسمی: شبکه‌ی آندوپلاسمی دارای دو غشا است. دو نوع شبکه‌ی آندوپلاسمی وجود دارد، شبکه‌ی آندوپلاسمی خشن یا زبر و شبکه‌ی آندوپلاسمی صاف.
شبکه‌ی آندوپلاسمی خشن، دارای ریبوزوم بر روی سطح خود است و در سلول‌هایی که تولید و ذخیره‌ی پروتئین‌ها را انجام می‌دهند، به تعداد زیاد یافت می‌شود. شبکه‌ی آندوپلاسمی صاف فاقد ریبوزوم بر سطح خود است و در سلول‌هایی که لیپید ترشح می‌گردد، به طور فراوان یافت می‌شود. دانه‌های گیاهان غنی از شبکه‌ی آندوپلاسمی صاف هستند، گیاه تا زمانی که توانایی جذب مواد مغذی را از خاک یا محیط اطراف ندارد می‌تواند از لیپیدهای موجود در دانه‌ها استفاده کند. از وظایف شبکه‌ی آندوپلاسمی، توزیع لیپیدها و پروتئین‌ها به بخش‌های دیگر سلول است و در واقع مانند یک کانال در جهت انتقال مواد به سایر قسمت‌های سلول عمل می‌کند.
مطالب مرتبط: